Giai đoạn dậy thì đánh dấu sự biến đổi to lớn cả về thể chất và tinh thần. Một trong những biểu hiện phổ biến của giai đoạn này là sự xuất hiện của mụn trứng cá. Điều này khiến nhiều bạn trẻ tìm cách giải quyết vấn đề mụn trong thời kỳ dậy thì. Vậy, làm thế nào để hiệu quả trong việc điều trị mụn ở giai đoạn dậy thì?
1. Nguyên nhân gây ra mụn ở tuổi dậy thì
Người ta thường ví von tuổi dậy thì như một giai đoạn của “cuộc cách mạng” trong tuổi trẻ. Trong thời kỳ sinh lý này, cơ thể chúng ta trải qua nhiều biến đổi về cả mặt tâm sinh lý và phát triển thể chất. Sự gia tăng hormone sinh dục thường đi đôi với sự xuất hiện của mụn tuổi dậy thì, làm cho da trở nên khá thô và không mịn màng. Đáng chú ý, tình trạng xuất hiện mụn rất đặc trưng và thường là dấu hiệu tiêu biểu cho việc chuyển từ tuổi thiếu niên sang tuổi dậy thì. Các vùng thường bị ảnh hưởng nhiều nhất bao gồm trán, mũi, cằm, hai bên má và thậm chí có thể là vùng lưng, ngực và vai. Vậy làm thế nào để điều trị mụn ở tuổi dậy thì?
Cách tiếp cận điều trị mụn ở giai đoạn dậy thì phụ thuộc vào nguyên nhân gây ra mụn. Điều này thay đổi dựa trên tình trạng cơ địa và môi trường sống của mỗi người. Trong một số trường hợp, mụn có thể xuất hiện sớm và trở nên nghiêm trọng, trong khi ở những người khác, mụn không xuất hiện cho đến khi họ trưởng thành.
Mụn trong giai đoạn dậy thì phát sinh từ các nguyên nhân sau:
- Biến đổi hormone sinh dục.
- Việc không duy trì sạch sẽ da hoặc không loại bỏ tế bào da chết thường xuyên.
- Tác động từ các loại thuốc.
- Yếu tố di truyền.
- Sử dụng sản phẩm mỹ phẩm không phù hợp.
- Chế độ ăn uống thiếu cân đối.
- Không tuân thủ quy trình vệ sinh cá nhân.
- Tình trạng căng thẳng, áp lực tinh thần quá mức.
Bất kể nguyên nhân nào gây ra, việc chọn lựa cách xử lý vấn đề mụn tuổi dậy thì cần tùy theo từng trường hợp để đảm bảo không chỉ giải quyết mụn mà còn bảo vệ sức khỏe của làn da. Đặc biệt, mụn tuổi dậy thì thường bắt nguồn từ các vấn đề sâu bên trong cơ thể như sự mất cân bằng hormone. Do đó, cách xử lý mụn ở tuổi dậy thì cần phải tiếp cận một cách toàn diện để đạt được hiệu quả tốt nhất.
>> Xem thêm: Điều trị mụn ở tuổi dậy thì chuẩn Y khoa
2. Dấu hiệu nhận biết mụn trứng cá ở tuổi dậy thì
Với sự biến động về mức độ, mụn trứng cá ở thời kỳ dậy thì cũng mang đến những dấu hiệu đa dạng. Mặc dù có nhiều triệu chứng khác nhau, bạn có thể phát hiện chúng thông qua những vấn đề xuất hiện chủ yếu ở các vùng da tập trung tuyến dầu như khuôn mặt, ngực, lưng, vai và cánh tay trên. Các dấu hiệu nhận biết bao gồm sự tắc nghẽn lỗ chân lông, sự xuất hiện của mụn nhọt, mụn đầu đen, mụn đầu trắng, mụn mủ và u nang (chứa mủ hoặc dịch) với số lượng lớn và thời gian kéo dài hơn.
3. Các loại mụn trứng cá ở tuổi dậy thì thường gặp
Trong giai đoạn dậy thì, mụn trứng cá thể hiện nhiều dạng khác nhau, phụ thuộc vào mức độ và tính chất của tình trạng da. Dưới đây là mô tả về các dạng mụn thường gặp trong thời kỳ này:
3.1 Mụn không viêm
Loại mụn này thường không gây tổn thương nghiêm trọng và dễ điều trị. Các dạng mụn không viêm bao gồm:
- Mụn đầu đen: Các chất bã nhờn, tế bào chết hoặc vi khuẩn bị oxy hóa trên bề mặt da trong nang lông mở tạo thành các đốm mụn màu đen.
- Mụn đầu trắng: Lỗ chân lông bị tắc bởi tế bào chết, dầu thừa hoặc vi khuẩn, nang lông ở đây sẽ đóng lại tạo thành đầu mụn màu trắng.
3.2 Mụn viêm
Mụn viêm gây tổn thương nghiêm trọng hơn như kích thước mụn lớn, có thể gây sưng nhức, đỏ hoặc nhiễm trùng mô, và có nguy cơ để lại sẹo. Dạng mụn viêm bao gồm:
- Mụn sần: Những nốt mụn sưng nhỏ, màu đỏ hoặc hồng, thường nhạy cảm với ánh sáng hoặc tác động bên ngoài như việc nặn mụn. Sự hiện diện của mụn sần nhiều có thể báo hiệu tình trạng mụn trứng cá không còn ở mức nhẹ mà đã ở mức trung bình đến nặng.
- Mụn mủ: Mụn mủ có hình dáng tương tự mụn đầu trắng, nhưng có một vòng tròn nhỏ màu đỏ xung quanh chân mụn, cho thấy da bị viêm. Loại mụn này không có nhân mụn cứng, thay vào đó chứa mủ hoặc dịch mủ màu vàng hoặc trắng. Việc tự mình nặn mụn mủ có thể làm tình trạng viêm nặng hơn hoặc để lại sẹo sâu.
- Mụn bọc: Thường xuất hiện nhiều ở nam giới, mụn bọc là kết quả của vi khuẩn gây viêm tấn công sâu vào cấu trúc da. Ngoài khuôn mặt, mụn bọc cũng có thể xuất hiện nhiều ở vùng ngực và lưng. Mụn bọc có thể gây đau đớn, sưng đỏ, và dễ tái phát.
- Mụn dạng nang: Còn được gọi là u nang, loại mụn này có kích thước lớn (sự so sánh với hạt đậu), chứa đầy mủ hoặc dịch, gây đau nhiều. Mụn dạng nang thường xuất hiện khi tình trạng viêm đã ở mức nặng. Do là dạng mụn “ăn sâu” vào da, việc nặn mụn này có nguy cơ cao gây sẹo.
Từng dạng mụn trên thể hiện tình trạng khác nhau của làn da trong giai đoạn dậy thì, và việc chọn cách điều trị phù hợp cũng cần dựa vào tính chất cụ thể của từng loại mụn.
4. Cách điều trị mụn trứng cá ở tuổi dậy thì
Mụn trứng cá ở tuổi dậy thì cần dùng đúng cách và phương pháp điều trị phù hợp nhằm tránh tối đa tổn thương làn da.
4.1 Trị mụn bằng thuốc bôi
Khi lựa chọn thuốc bôi trị mụn ở lứa tuổi dậy thì,hãy nên để ý lựa chọn những sản phẩm có thương hiệu, không nên chọn những sản phẩm không rõ nguồn gốc. Chuyên gia da liễu khuyến nghị nên lựa chọn những sản phẩm có chứa các thành phần sau:
- Axit Salicylic: Axit salicylic giúp ngăn chặn sự tắc nghẽn của lỗ chân lông, làm cho nang lông thông thoáng hơn và kiểm soát các vấn đề như tế bào da chết và bã nhờn.
- Axit Azelaic: Thành phần này giúp làm sạch lỗ chân lông, loại bỏ còi mụn và hạn chế nguy cơ tái phát mụn. Tuy nhiên, tác dụng tốt của axit azelaic thường chỉ thấy ở trường hợp mụn trứng cá tuổi dậy thì ở mức nhẹ đến vừa.
- Benzoyl Peroxide (BPO): Loại thuốc này có khả năng diệt khuẩn và làm loại bỏ lớp sừng, thường được sử dụng để điều trị các loại mụn như mụn đầu đen, đầu trắng, mụn bọc và mụn viêm.
- Retinol: Retinol là một dẫn xuất của vitamin A, được sử dụng để trị mụn trứng cá ở thời kỳ dậy thì nhờ khả năng kiểm soát dầu thừa và làm thoáng nang lông, ngăn ngừa u nang và mụn sần. Ngoài ra, retinol còn giúp chống lão hóa da, làm da sáng hơn, đều màu và giữ ẩm. Khi sử dụng retinol, cần lưu ý về việc bảo vệ da khỏi tác động của tia UV.
- Clindamycin: Loại kháng sinh này có khả năng ức chế hoạt động của vi khuẩn và giảm tổn thương da do viêm. Clindamycin thường được sử dụng để điều trị mụn trứng cá, đặc biệt là trong trường hợp mụn ở mức vừa đến nặng. Có thể sử dụng clindamycin dưới dạng kem hoặc uống.
Đây là một số thành phần phổ biến thường được sử dụng trong các sản phẩm trị mụn trứng cá ở tuổi dậy thì, và tùy theo tình trạng cụ thể, từng loại thuốc hoặc chất liệu sẽ phù hợp hơn để điều trị.
4.2 Trị mụn trứng cá bằng nguyên liệu tự nhiên
Có một số thành phần tự nhiên có khả năng trị mụn trứng cá ở thời kỳ dậy thì từ nhẹ đến trung bình, và trong số này, nước chanh tươi và mật ong là hai thành phần nổi bật.
- Sử dụng nước chanh: Nước chanh có hiệu quả tốt khi được sử dụng như chất làm se da hoặc để điều trị mụn tại chỗ. Đối với các trường hợp mụn trứng cá ở mức độ nhẹ, bạn chỉ cần dùng tăm bông để chấm nhẹ nước chanh lên đầu mụn. Giữ trong vài giây rồi rửa sạch sau đó. Phương pháp này bạn có thể thực hiện vài lần trong ngày, tuy nhiên, nên sử dụng trong thời gian ngắn và tránh ánh nắng mặt trời.
- Trị mụn dậy thì bằng mật ong: Mật ong có tính kháng khuẩn và làm dịu, giúp tiêu diệt vi khuẩn gây mụn và giảm mẩn đỏ, sưng tấy. Bạn có thể kết hợp mật ong với các thành phần khác như sữa chua, chuối hoặc yến mạch để tạo thành mặt nạ dưỡng da và trị mụn, hoặc dùng mật ong nguyên chất một lượng rất nhỏ để chấm trực tiếp lên mụn. Cần lưu ý sử dụng mật ong nguyên chất và dùng lượng vừa đủ để tránh kích ứng da, đặc biệt là với da nhạy cảm.
5. Cách phòng ngừa mụn trứng cá ở tuổi dậy thì
Trong việc phòng ngừa và điều trị mụn trứng cá ở thời kỳ dậy thì, việc tuân thủ toa thuốc và liều trình điều trị là rất quan trọng. Sự kiên nhẫn cũng cần thiết, vì mất thời gian từ 6-8 tuần trước khi thấy rõ hiệu quả, và thậm chí có thể cần đến 6 tháng hoặc lâu hơn để da trở nên hoàn toàn sạch mụn.
Dưới đây là một số thói quen quan trọng giúp kiểm soát tình trạng mụn trứng cá ở thời kỳ dậy thì hiệu quả hơn và có thể bổ sung thêm một số nội dung:
- Lựa chọn sữa rửa mặt phù hợp với loại da (da nhờn, da khô hoặc da hỗn hợp) và rửa mặt 2 lần mỗi ngày để giữ vệ sinh cho da.
- Sản phẩm chứa adapalene giúp làm thông thoáng lỗ chân lông sau khi rửa mặt.
- Tránh tẩy tế bào chết quá thường xuyên để tránh kích ứng da mụn và đảm bảo rửa mặt đều đặn.
- Tránh tự ý cạy, nặn mụn trứng cá.
- Tránh chạm tay vào vùng da mụn để ngăn vi khuẩn lây lan và kích thích viêm.
- Đeo khẩu trang có thể giúp bảo vệ da khỏi vi khuẩn và tác động của môi trường, nên thường xuyên thay khẩu trang.
- Gội đầu mỗi ngày (đối với tóc dài hoặc da đầu dầu nhiều) giúp kiểm soát tình trạng da đầu nhờn, đặc biệt khi có tóc dài.
- Tránh sử dụng quá nhiều mỹ phẩm để không làm tắc nghẽn lỗ chân lông và kích thích tình trạng mụn.
- Sử dụng kem chống nắng và bảo vệ da khỏi ánh nắng mặt trời, đồng thời hạn chế áp lực và ma sát từ các vật dụng như điện thoại, trang sức và găng tay.
- Căng thẳng có thể gây ra sự suy giảm của hệ thống miễn dịch, góp phần vào tình trạng mụn. Hãy tìm cách giảm căng thẳng và duy trì tâm trạng tích cực.
- Không ăn đồ ăn cay nóng, uống đủ nước.
- Tránh thức khuya, tránh sử dụng các chất kích thích như cà phê, thuốc lá,…
- Luyện tập thể dục, thể thao thường xuyên giúp đào thải độc tố, nâng cao thể chất.
6. Khi nào nên điều trị chuyên sâu?
Đôi khi, tình trạng mụn trứng cá ở tuổi dậy thì có thể trở nên khó kiểm soát tại nhà và cần sự hỗ trợ từ bác sĩ chuyên khoa để có cách điều trị hiệu quả, đồng thời hạn chế nguy cơ viêm nhiễm và tránh tình trạng mụn trở nặng hơn. Vì vậy, các bạn trẻ không nên do dự khi:
- Gặp tình trạng mụn nặng: Khi có số lượng mụn viêm, mụn mủ, hoặc mụn bọc nhiều; và thời gian mụn kéo dài, khó khắc phục bằng các phương pháp tự áp dụng tại nhà.
- Không thấy hiệu quả sau thời gian dài: Khi áp dụng các phương pháp điều trị không kê đơn và không thấy hiệu quả sau vài tháng.
- Mụn xuất hiện sau khi sử dụng các loại thuốc: Nếu mụn là tác dụng phụ sau khi sử dụng các loại thuốc khác nhau như thuốc trị trầm cảm, lo âu, hay thuốc khác.
- Có sự xuất hiện nhiều sẹo mụn: Khi mụn để lại nhiều vết sẹo, gây ảnh hưởng đến vẻ ngoại hình và tự tin của bạn trẻ.
- Tâm lý bị ảnh hưởng mạnh: Khi tâm lý của bạn trẻ bị ảnh hưởng mạnh do mụn, gây tự ti và lo lắng quá mức.
Mụn trứng cá ở tuổi dậy thì không chỉ là vấn đề thẩm mỹ da liễu mà còn ảnh hưởng đến tâm sinh lý ở tuổi này, bố mẹ trẻ cũng nên quan tâm đến trẻ nhiều hơn ở độ tuổi này. Trong trường hợp số lượng mụn nhiều (mụn bọc, mụn nang,…) cùng với tình trạng da tổn thương nghiêm trọng như sưng đỏ, có dịch mủ, đau nhức nhiều thì việc điều trị mụn chuyên sâu là rất cần thiết.
TRỊ MỤN CHUẨN Y KHOA CHỈ TỪ 99K
Hãy để Thảo Ami Spa tư vấn điều trị mụn cho bạn!
Tại Hà Nội, Thảo Ami Spa đang hỗ trợ các bạn đang ở tuổi dậy thì (lứa tuổi học sinh, sinh viên) đến thăm khám, soi da và tư vấn liệu trình miễn phí giúp các bạn tự tin hơn trong cuộc sống. Để đặt lịch sớm nhất, mời bạn để lại thông tin liên hệ bên dưới hoặc gọi qua hotline 08 3333 8669 sẽ nhận ngay ưu đãi buổi trị mụn chuyên sâu chỉ với 99k.
THÔNG TIN LIÊN HỆ
Địa chỉ: Nhà 2, Ngõ 8 Láng Hạ, P. Thành Công, Q. Ba Đình, Hà Nội
Hotline: 08 3333 8669
ĐỂ LẠI THÔNG TIN ĐỂ NHẬN TƯ VẤN VÀ ƯU ĐÃI